Cześć, nazywam się Joanna Femiak i od ponad 20 lat szkolę przedsiębiorców branży edukacyjnej. Z wykształcenia jestem psychologiem i filozofem. Jestem także dyrektorem PTI, firmy, która zajmuje się szkoleniami właśnie w edubiznesie. Do dzisiejszego tekstu zainspirowała mnie książka: 7 nawyków skutecznego działania, którą serdecznie polecam. Opowiem więc o Twojej wewnętrznej sile.
Skąd czerpać wewnętrzną siłę?
W poprzednich artykułach zachęcałam Ciebie do podsumowania tego, co działo się w poprzednim tygodniu, ale także do zaplanowania następnych dni. Dlaczego jest to takie ważne? Czas jest zasobem, który jest bardzo ograniczony w swojej naturze, bo każdy z nas ma te same 24h w ciągu doby.
Jeżeli nie planujemy i nie organizujemy tego czasu, to bardzo często okazuje się, że robimy rzeczy i zadania, które do nas przychodzą spontanicznie, a nie te zadania, które chcielibyśmy zrobić. Właśnie po to planujemy – żeby mieć większe poczucie kontroli nad własnym życiem i nad tym, co się z nim dzieje wokół nas. W tym artykule głównie będę poświęcać czas Twojemu życiu zawodowemu i pełnionych funkcjach w firmie. Niemniej jednak będę też nawiązywała do obszaru prywatnego, dlatego że jest to nasz nieodłączny element.
Buduj świadomość siebie i firmy! Zobacz, jak podsumowania mogą Ci w tym pomóc >
7 nawyków skutecznego działania
Dzisiaj przedstawię Tobie kultową książkę. Osobiście mam poczucie, że na początku nie doceniałam jej dostatecznie, ale widocznie każdy ma swój czas, by dojrzeć do pewnych lektur. Mam nadzieję, że każdy przedsiębiorca już ją zna i czytał chociaż raz w życiu. Ja miałam ją już wcześniej w rękach, niemniej jednak wydaje mi się, że jej wagę dopiero teraz zrozumiałam. ,,7 nawyków skutecznego działania”, autorstwa Stephen Covey, to nie jest zwykła książka odpowiadająca na pytanie ,,Jak szybko i łatwo zarobić?”. Chciałabym Tobie dzisiaj powiedzieć, w jaki sposób ja to widzę. Jeżeli organizujemy swoje życie, zawodowe, to jak wspominałam, warto też pamiętać, żeby planować życie prywatne, ponieważ wtedy jest zachowana proporcja i pewna równowaga.
Produktywność a odpoczynek. Jak zachować zdrowy balans?
A co na to nauka? Behawioryzm
Chciałam się podzielić tą filozofią Coveya, która oczywiście jest zapożyczona z psychologii i nauki. Bazując na tej książce, autor mówi, że zwierzęta zbudowane są na poziomie organizmu do tego, żeby się dostosowywać do środowiska (behawioryzm). Mają wyostrzone zmysły (dużo lepsze niż człowiek) właśnie po to, żeby dopasowywać się do otaczającego nas świata. Behawioryzm to nie tylko nurt w psychologii, który zakłada istnienie pewnej koncepcji człowieka, który ma postawę reaktywną. Możemy nawet pokusić się o stwierdzenie, że człowiek powinien działać podobnie jak zwierzęta, czyli obserwować to, co się dzieje na zewnątrz i starać się do tego dostosować.
Wewnętrzna siła proaktywności
Dlatego Covey mówi, że nie należy tak bardzo dostosowywać się do reszty. Należy szukać tych obszarów, na które ma się wpływ i próbować wywierać jakieś działanie, co jest postawą proaktywną. Czasami się zdarza, że od 20 lat nie udaje mi się czegoś wprowadzić i zmienić w mojej firmie i teraz zachodzi pytanie: dlaczego? Oczywiście może dotyczyć to także życia prywatnego. Zatem czemu się Tobie nie udaje zmienić pewnych rzeczy? Dlaczego firma wygląda kompletnie inaczej niż w Twojej wizji i tego, jak zakładałaś/eś, że będzie funkcjonować.
Jeśli pojawiają się Tobie takie pytania w myślach, to zaraz podam pośredni klucz do rozwiązania. Jeżeli pewnych rzeczy nie robisz i nie posuwasz się kroczek po kroczku, to w wieku 50 lat życia i więcej, staniesz przed obrazem, który nie będzie powodem do dumy. Covey w tej książce wyjaśnia, czemu się tak dzieje.
,,Jeżeli nie zadajesz sobie pytania, co TY możesz zrobić, czyli nie wychodzisz z postawy reaktywnej, to nie możesz mieć satysfakcjonujących efektów.”
Dla mnie osobiście dużym odkryciem jest to, że z pozycji reaktywnej reagowania tylko na sytuację, a nie planowania, musimy wychodzić cały czas. To nie jest jakiś akt, który się dzieje raz w mózgu, tylko to jest coś, co się dzieje cały czas. Dlatego ja piszę tu właśnie do Ciebie, aby budzić do proaktywnej postawy, żeby nie musieć za 10 lat popatrzeć w lustro i powiedzieć: nie udało mi się zrealizować tego, co chciałam/em.
Jak osiągnąć wewnętrzną siłę?
Autor pisze, że oczywiście możemy wyjść z reaktywnej postawy, bo jesteśmy Homo sapiens. Zwierzęta nie mają takiego wyboru i muszą się dostosowywać. Dlatego dla ludzi musi być jeden warunek spełniony. Nie jest jednak to takie proste, jak mogłoby się zdawać. Ten warunek obejmuje to, że musisz sobie zadać pytanie: jaki masz wpływ na tę sytuację. Na przykład, jeżeli po 20 latach prowadzenia szkoły językowej, jesteś właściwie w tym samym miejscu, co 10 lat temu i taki był plan, to w porządku. Jednak jeżeli twoim celem było mieć większą firmę lub założyć także przedszkole, znaczy, że coś poszło nie tak.
Co jeszcze możesz zrobić, żeby Twoja organizacja zaczęła się rozwijać? Przeczytaj >
Wewnętrzna niezgoda = słuszny gniew
Jako psycholog chcę podkreślić, że jest to bardzo trudne i wymagające pytanie. Wszystkie mechanizmy obronne człowieka w naszym mózgu chronią nas niejako przed odpowiedzią. Umniejszają, odwlekają i projektują na innych winę. Akurat Covey o tym nie pisze, to już moje spostrzeżenie, ale od tego pytania i obszaru czego ja dzisiaj nie wiem oraz nie umiem, chronią nas bardzo mocno mechanizmy obrony.
Żeby te mechanizmy obronne mogły przejść, to bardzo dobrym motorem napędowym jest wewnętrzna niezgoda, coś niczym słuszny gniew. Taka emocja, która się kryje pod porównaniem tego, czego ja oczekuję z tym, co mam oraz autentyczne niezadowolenie, pozwoli działać w dobrym kierunku.
„Emocje dają nam niesamowitą energię i powodują, że chętniej szukamy odpowiedzi, czego ja nie wiem.”
Jak walczyć z mechanizmami obronnymi?
Zgłębiając przez lata sposób funkcjonowania człowieka: psychologiczny, społeczny i biologiczny, to uważam organizm ludzki za niewiarygodny cud. To jest samoorganizująca się maszyna, która głównie zmierza do tego, żeby przeżyć. Właśnie tak, wcale nie dąży do tego, aby się rozwijać. Jeżeli chcesz się kształcić i pragniesz się zmienić, to niestety należy powalczyć z mechanizmami obronnymi.
Dlatego chcę bardzo mocno podkreślić, że to nie jest tak, że sobie przeczytasz tę książkę i nagle wszystko się odmieni w twoim życiu. Oczywiście wiedza z tej lektury jest niesamowitym punktem wyjścia do zmiany. Jednak najważniejszym obszarem i punktem zapalnym tutaj jesteś TY.
Wewnętrzna siła wpływu
To potwierdza nawet ogólna nauka, która zajmuje się głównie tym, aby wyłuskiwać prawa i zasady, które się powtarzają w naszej rzeczywistości. Czyli, jeżeli chcesz faktycznie zmieniać to, co ma też swój wyraz w planowaniu, to zacznij zastanawiać się, jaki masz na te rzeczy wpływ. Nie zdziw się przy tym, że obudzą się w tobie nieprzyjemne emocje.
Najlepszym przykładem z branży jest rekrutacja. Niektóre osoby poszukujące pracowników do swoich firm, szkół i przedszkoli, bardzo narzekają na nich. Jednak, gdy zapytasz, co zrobił pracodawca i jak prowadził rozmowy lub zarządzał firmą, to okazuje się, że ma jeszcze wiele pracy przed sobą. Słyszałam nawet o rozmowie rekrutacyjnej, która trwała dwie godziny. Tyle czasu trwał oczywiście tylko pierwszy etap rekrutacji na stanowisko lektora na kilka godzin tygodniowo. Nie chodzi o to, że musimy zaraz szukać byle kogo, ale dawanie takich progów wejścia, wysiłku i trudności na początku, musi się to opłacać drugiej osobie.
Chcesz być pracownikiem czy właścicielem w swojej firmie? Dowiedz się, jak zachować zdrowy balans>
Jak zacząć budować wewnętrzną siłę?
Szukanie sfery ,,nie wiem”
Zmierzam do tego, aby Tobie powiedzieć, że ta proaktywna postawa jest specyficzna dla Homo sapiens i wymaga odwagi. Potrzeba jest tutaj również siły do zderzenia się z nim mechanizmami obronnymi, które zaraz pojawią się na drodze do realizacji celów. Dlaczego postawa proaktywna jest ważna? Tutaj razem z kręgami wpływu to pojęcia zaczerpnięte z psychologii, ale ukazały się również w tej konkretnej książce. Istotne jest, aby obszar swoich wpływów poszerzać.
„Posiadanie kontroli nad tym, nad czym możemy, ułatwia nam zdobywanie zaplanowanych celów.”
Zatem jeszcze raz chcę bardzo mocno powtórzyć, ponieważ to dla mnie było niesłychanym odkryciem, że ta proaktywna postawa to nie jest tylko intelektualny akt, który można wykonać tylko raz. Niestety to się musi dziać regularnie. Ja osobiście nazywam to szukaniem sfery ,,nie wiem”. To na przykład stawianie sobie pytań o treści: czego ja tak naprawdę chcę się dowiedzieć?
Teraz taka mała anegdota na przykładzie funkcjonowania nawet i swojej firmy. Muszę się Tobie przyznać, że gdy wydawaliśmy ,,Magazyn Szkoła Językowa”, przeczuwałam, że coś nie jest ,,dopięte na ostatni guzik”, tylko nie było wiadomo, na którym etapie. Tworzenie gazety jest procesem bardzo poważnym, złożonym i czasochłonnym. Może brać w tym udział kilka lub kilkanaście osób i trudno wtedy zdiagnozować, gdzie tkwi problem. Wyobraź sobie, że jeden z klientów napisał: ,,Gdzie są Wasze płatności BLIK?”. Taka mała rzecz, a niestety nie sprawdziliśmy tego. Moje przeczucie wewnętrzne niestety sprawdziło się dopiero po czasie, także warto słuchać swojej intuicji.
Jak wejść w postawę proaktywną?
Zatem pierwszym krokiem jest to, co ja mogę zmienić i jak ja mogę wpłynąć. Wtedy dopiero można poszerzyć nasz obszar oddziaływania na rzeczywistość. Pamiętaj, że ta proaktywna postawa nie jest naturalna, gdyż postawa naturalna, która nas łączy ze światem przyrody jest podstawą reaktywną. Tak jak zwierzęta wtedy obserwujemy i jesteśmy czujni. Żeby jednak wejść w postawę proaktywną, czyli dla naszego gatunku ludzkiego dość nienaturalną, to powinniśmy się zastanowić, jaki my mamy wpływ na rzeczywistość. Przez to wszystko chcę dosadnie wyjaśnić, że ta proaktywna postawa wymaga pewnych umiejętności i samoświadomości, których nie mają zwierzęta. Zwykłe stworzenie nie stanie się inne na drugi dzień, ponieważ może zrobić tylko człowiek.
Dlatego, jeżeli czytacie takie książki pod tytułem: szybka akcja, zmień się, zarób w krótkim czasie bardzo dużo pieniędzy; to dla mnie trochę hochsztaplerstwo. Trzeba sobie zdawać sprawę, że możemy osiągnąć wiele, ale z bardzo dużą dozą miłości do siebie, wyrozumiałości i pracy nad sobą.
„Tak jak już wcześniej wspomniałam, nasz organizm jest reaktywny i dopiero siłą woli, wychodzimy z behawioryzmu i biernego myślenia.”
Tylko dzięki temu zmieniamy myślenie i poznajemy człowieka z całą naszą duszą i racjonalnością, a nie tylko przez aspekt fizjologiczny. Wtedy dopiero tak naprawdę prostujemy się i wychodzimy ze świata zwierząt.
„Złoty środek” w myśleniu o pieniądzach dla kobiet i nie tylko. Czytaj więcej >
Twoja wewnętrzna siła człowieka i przedsiębiorcy
Jednak ta czynność wymaga pozornie prostej rzeczy, czyli odpowiedzi na pytania: co ja mogę zmienić, to po pierwsze. Po drugie poradzenia sobie z trudnymi emocjami pomimo miliona dopadających nas przeciwności. Po prostu nie poddawaj się. Odpowiedź na pytanie, co ja mogę zmienić w środku, jest dopiero warunkiem zmiany zewnętrznej.
Tego na przykład czasem nie rozumieją rodzice, kiedy chcą sukcesów dzieci, a przecież efekty same przyjdą, jeżeli dziecko na nie będzie gotowe. Mówią, że dadzą wsparcie i siłę, aby pociechy dostawały piątki w szkole i miały sukcesy w sporcie. To niestety tak nie działa… Jak dziecko jest wewnętrznie silne i zdecydowane, to poradzi sobie dzięki motywacji oraz relacjami z rówieśnikami. Będzie miało wcześniej, czy później uzewnętrznione efekty. Jeżeli jednak nie przygotujemy dziecka stopniowo do tego, by samo brało za siebie odpowiedzialność, to później jest to, co widzimy w szkołach: bardzo duża dysproporcja między dziećmi i ich dojrzałością w postępowaniu. Zatem należy lepiej zrobić to wolniej i sukcesywnie, ale przy tym nie ,,zamęczać” dziecka, prawda?
Dlatego daję Tobie ostatnią już w tym artykule poradę. Jeśli jesteś niezadowolona/y, to poszukaj obszaru ,,nie wiem” i energii wewnętrznej do zmiany i działania, bo te czynniki doprowadzą do długotrwałych efektów w przyszłości.
Serdecznie pozdrawiam!
Joanna Femiak, właścicielka Personnel Training Institute
Psycholog, filozof, ekspert ds. rozwoju przedsiębiorców.
Porozmawiajmy o rozwoju Twojej firmy!
Wybierz termin bezpłatnej konsultacji:
BIBLIOGRAFIA
Stephen R. Covey, 7 nawyków skutecznego działania.
