W pracy z uczniami, nauczyciel lider inspiruje, motywuje, wspiera w realizacji celów i zadań. Bardzo dobrym zwyczajem jest rozmawianie z uczniami o ich celach na początku roku szkolnego i podsumowanie na koniec semestru. Niektórzy uczniowie potrafią wyznaczyć sobie samodzielnie cel, inni potrzebują pomocy. Na niewiele się to jednak zda, jeśli nie będziemy potrafili określić celu oraz planu na jego realizację. Zmotywowanie, przypomina iskrę, ale żeby zapłonął ogień i nie zgasł, potrzeba wysiłku i konkretnych umiejętności. W tym artykule zawarte są podstawowe metody, które mogą pomóc nauczycielom wspierać uczniów i samych siebie w realizacji celów.
Jak realizować cele?
- Zacznij od sprecyzowania celu ogólnego. Co chciałbyś osiągnąć na samym końcu? Jaki efekt by cię usatysfakcjonował? Ten cel, może być nawet idealny, ważne, aby potem zdefiniować cel realny.
- Zanim to zrobisz, opracuj cele szczegółowe, czyli poszczególne etapy docierania do celu końcowego.
- Następnie zastanów się, jak to zrobić.
- Zastanów się, kto może ci pomóc.
- Niezwykle istotne jest abyś zastanowił się nad potencjalnymi przeszkodami, jakie możesz napotkać. Nie wszystkie przewidzisz, ale niektóre tak. Przygotuj się na nie.
- Przeanalizuj swoje zasoby, to w czym jesteś dobry, z czym sobie radzisz, co jest twoją mocną stroną. Jeśli masz wątpliwości, zapytaj o to innych, najlepiej tych, którym ufasz. Spróbuj przypomnieć sobie konkretne sytuacje, w których wykazałeś się tymi kompetencjami. Pomoże ci to w sytuacjach awaryjnych.
- Nie zapomnij przyjrzeć się swoim brakom. Świadomość słabych stron jest równie ważna, pozwala bowiem zastanowić się jak nad nimi popracować. Człowiek uczy się też na błędach.
- Zastanów się także co w najbliższym otoczeniu może ci sprzyjać, a co ograniczać w osiągnięciu celu.
Za podsumowanie, niech posłuży ten przykład:
- wyobraź sobie, że uczeń (lub ty), stawia sobie za cel, płynne mówienie w języku obcym. To cel idealny;
- celem realnym, może być porozumiewanie się w danym języku w stopniu komunikatywnym;
- cele szczegółowe to np. zwiększanie zasobu słów, ćwiczenie prawidłowej wymowy, opanowanie czasu teraźniejszego, przyszłego i przeszłego, ćwiczenie komunikacji. Każdy z tych celów, można podzielić na etapy;
- jak to osiągnąć, np. poprzez: uczenie się dziennie dziesięciu słówek, wykonywanie ćwiczeń z gramatyki, zapisanie się na konwersacje z native speakerem, słuchanie programów, piosenek w oryginale;
- przeszkody jakie uczeń może napotkać, to np. brak czasu, obciążenie nauką innych przedmiotów, zniechęcenie, choroba;
- zasoby, to np.: dobra pamięć, zaangażowanie, dobre planowanie i organizacja;
- słabymi stronami mogą być np.: brak systematyczności, opieszałość, wada wymowy;
- wsparciem w otoczeniu może się okazać np. dobry dojazd na konwersacje, dogodne godziny nauki, członek rodziny, który chce się uczyć razem ze mną;
- ograniczeniami w otoczeniu może być np. brak pieniędzy na naukę z native speakerem, późne godziny lekcji, brak wsparcia w rodzinie.
Taka analiza pomaga w skonkretyzowaniu celu. Oparta jest na tzw. analizie SWOT. Cel przestaje być niewyraźnym marzeniem, staje się możliwy do osiągnięcia, rzeczywisty. Dzięki takiemu podejściu, nawet jeśli nie osiągniesz celu na sto procent, nabędziesz doświadczenia i poczynisz, czy to ty, czy twoi uczniowie, postępy.
Autor: Patrycja Kochan (Psycholog kliniczny, pedagog, specjalista PTI i
NODZ Nauczycieli i Dyrektorów Szkół i Placówek Oświatowych TALENT)
Copyright 2019 by Personnel Training Institute
Jeśli chcesz rozwinąć swoje kompetencje wychowawcze, przeczytaj o Akademii Wychowawcy lub zapisz się do newslettera PTI klikając poniżej: